Proust

Αν είχα διαβάσει το "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο", ο Proust μάλλον θα ήταν μαζί με τον Kafka και τον Joyce ένας από τους πιο αγαπημένους μου συγγραφείς. Πριν κάποια χρόνια είχα διαβάσει τον πρώτο τόμο, το Swann's Way, σε αγγλική μετάφραση. Είχα προτιμήσει τα αγγλικά γιατί σκέφτηκα οτι η αγγλική μετάφραση ενός τόσο σημαντικού βιβλίου θα είναι αξιοπρεπής, ενώ για τη ελληνική δεν ήμουν σίγουρος. Αλλά στα αγγλικά, με τις τεράστιες προτάσεις που χρησιμοποιεί ο Proust, που πιάνουν μερικές φορές ολόκληρη σελίδα, υπέφερα πάρα πολύ μέχρι να τελειώσω τον πρώτο τόμο και δεν συνέχισα με τους άλλους πέντε.

Αυτές τις μέρες διάβασα "Το τέλος της ζήλιας και άλλα τέσσερα κείμενα από τον τόμο Τέρψεις και Ημέραι" του Proust, σε μετάφραση Νάσου Δετζώρτζη. Όπως γράφει ο πρόλογος του Anatol France, το βιβλίο ασχολείται με τα βάσανα που δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι για τον ευατό μας, που όμως μπορεί να είναι εξίσου αιματηρά με τα βάσανα που μας φέρνει η ζωή.

Από τα πέντε διηγήματα του βιβλίου περισσότερο μου άρεσε το τελευταίο, "Το τέλος της ζήλιας". Λιγότερο μου άρεσε "Η εξομολόγηση μιας κοπέλας" που μου θύμισε τα πρώιμα έργα που γράφουν οι μεγάλοι συγγραφείς πριν βρουν την φωνή τους, και μετά τα αποκυρήσσουν. Όταν τέλειωσα το βιβλίο σκέφτηκα οτι, παρά τις ατέλειες του, δείχνει την οξυδέρκεια και την ευαισθησία του συγγραφέα. Αλλά ίσως να διέκρινα αυτές τις αρετές επειδή ήξερα από πριν είναι του Proust.

Γενικά, το περίμενα καλύτερο κι ας ήξερα οτι περιέχει πρώιμα κείμενα του συγγραφέα. Αν το συγκρίνω με το αντίστοιχο έργο του Joyce, τα διηγήματα στους Δουβλινέζους είναι πολύ ανώτερα και καλλιτεχνικά ολοκληρωμένα.