Sunday 3 February 2008

Οι Πανθέοι



Διάβασα και τα άλλα δυο βιβλία από τους Πανθέους του Αθανασιάδη, τη Μάρμω και την Κερκόπορτα. Έμεινα με την ίδια γνώμη που είχα σχηματισει όταν διάβασα την Χαρισάμενη ζωή, δηλαδή οτι είναι ένα δουλεμένο βιβλίο με σύνθετους χαρακτήρες, αλλά του λείπει η ποιητικότητα. Κάποια μέρη ήταν καλύτερα, και διέκρινα και λίγη ποίηση, άλλα σημεία ήταν πιο αδύνατα, ιδιαίτερα το τέλος.

Όταν διάβαζα την Κερκόπορτα, κατάλαβα γιατί όταν ήμουν μικρός μου άρεσαν οι Πανθέοι στην τηλεόραση, είχαν πολλές πολεμικές σκηνές. Μπόρεσα να θυμηθώ και μια συγκεκριμένη σκηνή από το σήριαλ, στη σελίδα 73 του δεύτερου τόμου της Κερκόπορτας, εκεί που ένας στρατιώτης στο μέτωπο λέει αγανακτισμένος: "Από μαθητής έδινα "υπέρ της Αεροπορικής Αμύνης" και νόμιζα πως θάχαμε δεν ξέρω κι' εγώ πόσα αεροπλάνα. Τώρα αποδεικνύεται πως τα λεφτά του κοσμάκη πήγανε στράφι..." Αν και η σκηνή είναι ασήμαντη, με είχε προβληματίσει τότε, γιατί σκεφτόμουν είναι δυνατόν από μαθητικό χαρτζηλίκι να μαζευτούν λεφτά για αεροπλάνα; Μια δεύτερη σκηνή που νομίζω οτι θυμήθηκα, αλλά πολύ αμυδρά, είναι στη σελίδα 188 του πρώτου τόμου της Κερκόπορτας, εκεί που η γυναίκα στην Νέα Φιλαδέλφεια πέρασε την Μάρμω για την Παναγία και μετά σκέφτηκε με τον άντρα της οτι Παν-θέου μπορεί να σημαίνει Παναγία Θεού.

Όπως και στη Χαρισάμενη ζωή, έτσι και στη Μάρμω και στην Κερκόπορτα είναι εντυπωσιακό πόσο μοντέρνα ήταν η ζωή της αστικής τάξης στην Αθήνα του 1940. Αλλά νομίζω οτι βρήκα ένα πραγματολογικό λάθος που μου δημιούργησε αμφιβολίες για την ακρίβεια της περιγραφής. Στον δεύτερο τόμο της Κερκόπορτας, σελίδα 38, γράφει: "Η Μάρμω, για να παρατείνει την ανέμελη παρέα, τράβηξε της ανηψιές της κάτω από το Μετοχικό και τις κέρασε καφέ φραπέ". Μια σελίδα παρακάτω γράφει "... φάνηκε αρωματισμένος πάνω στον κολλαρισμένο γιακά του ο Σπυρέτος Φλαμιάτος, για ν' αρχίσει μ' ένα καφέ φραπέ τη νυχτερινή του ζωή". Στην Βικιπαίδεια όμως στο λήμμα φραπές γράφει οτι ο φραπές δημιουρήθηκε μόλις το 1957. Ο δεύτερος τόμος της Κερκόπορτας εκδόθηκε το 1961 και τείνω να πιστέψω οτι αυτές οι δυο ξαφνικές απανωτές αναφορές στον φραπέ είναι πραγματολογικό λάθος.